ძაღლის კვება - რეკომენდებული და აკრძალული პროდუქტები

ძაღლის ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და საკვების შერჩევისას გასათვალისწინებელია ისეთი ფაქტორები, როგორებიცაა: ჯიში, ზომა, ასაკი, რამდენად აქტიურია, არის თუ არა ალერგიული, აქვს თუ არა რამე ქრონიკული დაავადება და სხვა. მაგალითად, პეკინესი და როტვეილერი საკვების ერთსა და იმავე რაოდენობას ვერ მოიხმარენ. ვერც სახლში მყოფი პოინტერი და ეზოში თავისუფლად მყოფი იგივე ჯიშის ძაღლი დანაყრდებიან ერთნაირად ერთი და იგივე პორციებით. საკვების შერჩევა კი აუცილებელია გარემო პირობების გათვალისწინებით. აუცილებელია, რადგან რაციონზეა დამოკიდებული: ბეწვის ხარისხი, ძვლოვანი სტრუქტურის სრულფასოვნად ჩამოყალიბება, სრულყოფილი ზრდა-განვითარება, კბილების მდგომარეობა, იმუნიტეტის სიძლიერე და სხვა.

გარდა მისი დადებითი თვისებებისა, არასწორმა კვებამ შეიძლება ცხოველებში გამოიწვიოს სხვადასხვა სახის დაავადებები და დისფუნქციები: გასტრო-ენტერიტი, მოწამვლა, პარაზიტები, დისბაქტერიოზი, ფაღარათი, ღებინება, ჰორმონალური დარღვევები, სიგამხდრე და სხვა.

რით იკვებებიან ძაღლები?

ძაღლებმა ევოლუციის შედეგად ხორცის მჭამელთა კლასიდან ყველაფრის მჭამელთა კლასში გადაინაცვლეს და ისინი გარკვეულწილად მოერგნენ ადამიანის რაციონს, რაც ნიშნავ იმას, რომ მათთვის ადამიანის მიერ მოხმარებული საკვების უმრავლესობა ადვილად მოსანელებელია. თუმცა ევოლუცია მუდმივი პროცესია და საკვების შეთვისება-მონელების პროცესში სელექციასაც ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. ალბათ შეგიმჩნევიათ, რომ ქუჩის ძაღლები უფრო იშვიათად ავადდებიან და თითქმის ყველანაირ საკვებს მშვენივრად ინელებენ, განსხვავებით ჯიშიანი ცხოველებისა. ეს იმითაა განპირობებული, რომ სახლში გაზრდილი ცხოველი მიჩვეულია კონკრეტული სახეობის საკვებს, ხოლო მის შთამომავლობას თანდათან ეს ინფორმაცია გენეტიკურ დონეზე გადაეცემა. ამასთან საზოგადოების ცნობიერებაც დროთა განმავლობაში მაღლდება.

თუ ძველად ხალხი ორიენტირებული იყო იმაზე, უბრალოდ ძაღლისთვის საჭმელი მიეცათ, ახლა ვაცნობიერებთ, რომ საჭიროა ნუტრიენტებით გაჯერებული და დაბალანსებული კვება და პირობითად, კარტოფილის ნათალის სუფი საკმარისი არაა.

როგორ შევარჩიოთ ძაღლის საკვები?

საბედნიეროდ საქართველოს მასშტაბით უამრავი ზოომაღაზია არსებობს, რომლებიც მომხმარებლებს ძაღლის საკვების ძალიან ფართო სპექტრს სთავაზობს დაწყებული ეკონომ ხაზით, დამთავრებული სუპერ-პრემიუმით. რა თქმა უნდა განსხვავება ამ საკვებებს შორის ძალიან დიდია. პირველ რიგში დიფერენცირება ხდება კლასის მიხედვით. ეკონომ კლასის საკვებში ცხოველისთვის აუცილებელი ნუტრიენტები მინიმალური რაოდენობით არის წარმოდგენილი. ეკონომ კლასის საკვებში ასევე ხელოვნური კონსერვანტები, საღებავები, მეორადი წარმოების ხორცი, სიმინდის ფქვილი და სხვა ისეთი ინგრედიენტები შეგხვდებათ, რომელიც არც ისე სასურველია ცხოველისთვის.

რა თქმა უნდა ფასიც საკმაოდ მერყეობს სხვა და სხვა კლასის პროდუქტებს შორის და ერთი შეხედვით სხვაობა ძალიან დიდიც მოგეჩვენოთ. ღირს კი ამხელა თანხის გადახდა პრემიუმ საკვებში? დანამდვილებით შეიძლება ითქვას რომ ღირს! მართალია თქვენ ერთ კილო გრამ, ან ტომარა საკვებში გაცილებით მეტ თანხას იხდით, მაგრამ ხანგრძლივ პერსპექტივაში ხარჯები არც ისე განსხვავდება ეკონომ საკვებისგან. ამასთან თქვენ არ დაგჭირდებათ არანაირი საკვებდანამატი ან ვიტამინი და გეცოდინებათ, რომ თქვენი ოთხფეხა მეგობარი იღებს სრულფასოვან საკვებს.

მიუხედავად იმისა, რომ ყველა საკვებს შეფუთვაზე დატანილი აქვს ცხრილი, თუ რა ასაკში რა სიხშირით და რა რაოდენობით საკვები უნდა მიიღოს ძაღლმა, როგორც დასაწყისში აღვნიშნეთ, სხვადასხვა მიზეზის გამო შესაძლოა თქვენს ძაღლს დაჭირდეს ინდივიდუალური კვების რეჟიმი. ამიტომ უმჯობესი იქნება თუ კონსულტაციას გაივლით ვეტერინართან.

დამატებითი ინფორმაცია მშრალი საკვების შესახებ შეგიძლიათ იხილოთ ამ სტატიაში.

რა შეიძლება მივცეთ მშრალი საკვების გარდა?

რეკომენდებულია, რომ პირველი ერთი წელი მაინც კვებოთ თქვენი ოთხფეხა მეგობარი სუპერ-პრემიუმ საკვებით, რადგან ისინი 20-ჯერ უფრო სწრაფად იზრდებიან, ვიდრე მოზრდილი ძაღლები. ასეთი საკვების არჩევის შემთხვევაში, თქვენ არ დაგჭირდებათ დამატებით რამე პროდუქტის მიცემა, თუმცა თუ გსურთ რომ გაუმრავალფეროვნოთ ლეკვს რაციონი, შეგიძლიათ მცირე რაოდენობით 4 თვიდან მისცეთ სპეციალური „სასუსნავები“ რომლებიც იყიდება ნებისმიერ ზოო მაღაზიაში.

სახლის პროდუქტებიდან შეგიძლიათ მისცეთ:

1. მოხარშული ქათმის ფილე ბრინჯთან ერთად;
2. 0%-იანი ხაჭო;
3. ვაშლი;
4. სტაფილო;
5. არაქისის კარაქი;
6. იოგურტი;
7. შვრიის ფანტელი;
8. კიტრი;
9. საზამთრო

თუმცა გაითვალისწინეთ, რომ ლეკვობაში მისთვის ჩვეული საკვების გარდა სხვა პროდუქტების დამატებამ რაციონში შეიძლება გამოიწვიოს ფაღარათი, ან ღებინება. იმ შემთხვევაში, თუ თქვენ გსურთ, რომ ძაღლი სახლის პირობებში დამზადებულ საკვებზე გყავდეთ, შეგიძლიათ მის დადებით მხარეებს და რამდენიმე უგემრიელეს რეცეპტს გაეცნოთ ამ სტატიაში

აკრძალული პროდუქტები

უმი ხორცი და ძვლები

ჩვენ უკვე ვისაუბრეთ, რომ ძაღლებმა ევოლუცია განიცადეს და დღესაც განიცდიან, ვთქვით, რომ მათი ორგანიზმი შეეგუა ადამიანის მიერ მოხმარებული საკვების უმეტესობის მონელებას. თუმცა არსებობს აკრძალული პროდუქტები, რომლებიც საზიანოდ მოქმედებს თქვენი ცხოველის ჯანმრთელობაზე!

თუ თქვენ იმ მეპატრონეების რიცხვს მიეკუთვნებით ვისაც უყვარს თავისი ცხოველისთვის უმი ხორცის მიცემა, მაშინ ეს რჩევები აუცილებლად გამოგადგებათ

1. უმ ხორცში შესაძლოა იყოს დაავადების გამომწვევი ბაქტერიები და პარაზიტები.
2. თითქმის არ არსებობს მეცნიერული კვლევა და დაკვირვება, რომელიც დაადასტურებს რაციონში უმი ხორცის შეტანის სარგებლობას, ან აუცილებლობას.
3. უმი ხორცი არანაირ აუცილებლობას არ წარმოადგენს მოშინაურებული ძაღლისთვის, გარეულ პირობებში მყოფი მისი ნათესავებისგან განსხვავებით, რადგან მათთვის უმი ხორცი ერთადერთი საკვები წყაროა.
4. ძველად მართალია ძაღლებს უმი ხორცითაც კვებავდნენ და ძვლებსაც აჭმევდნენ, მაგრამ ამას გარდა ძველად მაგალითად, კარტოფილის ნათალებსაც არ იშურებდნენ ძაღლებისთვის, რასაც დღეს ჩვენ აღარ ვაკეთებ, რადგან უფრო ორიენტირებულები ვართ საკვების შემადგენლობაზე (საკვებში შემავალ ნივთიერებებზე, რომელიც ყველა ცოცხალ ორგანიზმს ჭირდება სრულფასოვანი განვითარებისთვის). ნუტრიენტებით ყველაზე გაჯერებული და დაბალანსებული საკვები კი მშრალი საკვებია.
5. ბოლო პერიოდში გამოკვლეული 35 გაყინული ხორც-პროდუქტიდან 28-ში აღმოჩენილი იყო ეშერიხია კოლი, 19-ში ლისტერია, ხოლო 7-ში სალმონელა. გამოკვლევები ჩატარებული იყო კანადაში, ახალ ზელანდიასა და ჩრდილოეთ ამერიკაში. ყველა ეს ბაქტერია ჯანმრთელობისთვის საზიანოა.

საბოლოო ჯამში, ჯობს ხორცი მისცეთ მოხარშული, ან ნახევრად მოხარშული, ვიდრე უმი, ამგვარად თქვენ ნაწილობრივ მაინც მოსპობთ ხორცში დაბუდებულ ბაქტერიებსა და პარაზიტებს. ყველაზე უსაფრთხოა მოხარშული ქათმის ფილე, რომელიც მარტივად მოსანელებელიც არის და მოხარშვის შემდეგ საფრთხესაც აღარ წარმოადგენს.

ძვლები

რაც შეეხება ძვლებს! არავითარ შემთხვევაში არ აჭამოთ ის ძაღლს! მას არავითარი კვებითი ღირებულება არ გააჩნია და კუჭ-ნაწლავში მოხვედრის შემთხვევაში შეიძლება დააზიანოს და გახიოს საჭმლის მომნელებელი ტრაქტი და გამოიწვიოს შინაგანი სისხლდენა. შესაძლოა ძვალმა გაიაროს კუჭ-ნაწლავის ტრაქტი ისე, რომ არაფერი დააზიანოს, მაგრამ გამოიწვიოს გაუვალობა. ასეც რომ არ მოხდეს, იდეალურ შემთხვევაში ძაღლი მიირთმევს ძვალს და ორგანიზმიდანაც უპრობლემოდ გამოვა, მაგრამ ამასთან, ვერანაირ ვიტამინ-მინერალებს ვერ მიიღებს და შესაბამისად არანაირი სარგებელი არ ექნება.

გარდა უმი ხორცისა და ძვლებისა, არსებობს სხვა პროდუქტებიც, რომლებიც აუცილებლად უნდა მოარიდოთ თქვენს ოთხფეხა მეგობარს. ქვემოთ მოცემული ჩამონათვალი არასრულია, თუმცა ძირითადი პროდუქტები ამოვარჩიეთ თქვენთვის გასაცნობად:

• შოკოლადი – ძაღლებს ძალიან უყვართ ტკბილეულობა, განსაკუთრებით შოკოლადის სუნი და გემო, თუმცა ის შეიცავს დიდი რაოდენობით ძაღლისთვის საზიანო ტოქსინებს, განსაკუთრებით საშიში კი შავი შოკოლადია. თუ შეამჩნევთ, რომ თქვენმა ძაღლმა შავი შოკოლადი შეჭამა, სასწრაფოდ უნდა დაალევინოთ 3%-იანი წყალბადის ზეჟანგი (პერეკისი), რაც გამოიწვევს გულის რევის რეფლექსს და შოკოლადის ტოქსინები ორგანიზმში არ შეიწოვება.
• ხახვი და ნიორი – ძალიან ტოქსიკურია ძაღლებისთვის და შეიძლება ანემია გამოიწვიოს.
• ციტრუსები – გრეიფრუტი, ლიმონი, ლაიმი, ფორთოხალი… ამ პროდუქტების მიღებამ შეიძლება დიარეა და ღებინება გამიწვიოს.
• რძე და ლაქტოზის შემცველი პროდუქტები – ზოგიერთ ძაღლს შეიძლება ქონდეს ლაქტოზის აუტანლობა რასაც ასევე მივყავართ დიარეამდე და გულის რევამდე.
• უმი ცომი – შეიძლება გამოიწვიოს გაზები, ტკივილი მუცლის არეში, კუჭის გადიდება ან გახეთქვა.
• ცხიმიანი საკვები – თუ გინდათ რომ გყავდეთ ჯანმრთელი ცხოველი და თავიდან აიცილოთ ჭარბწონიანობა და პანკრეასის ჯირკვლის გაღიზიანება, მოარიდეთ ყველანაირ ცხიმიან საკვებს.
• მარილიანი საკვები – იწვევს თირკმლის , გულის და ღვიძლის პრობლემებს.
• ღორის ხორცი – არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება, რადგან ის იწვევს ც ჰეპატიტს, რომელიც საბოლოოდ გადაიზრდება ცეროზში.
• ავოკადო;
• ქიშმიში და ყურძენი;
• ქოქოსი;
• სხვა და სხვა თხილები;
• ნაყინი;
• უმი კვერცხი;
• ნებისმიერი მლაშე საკვები;
• ალკოჰოლი.